مدیریت در ایران؛ از مهارت تا مصلحت

مدیریت در ایران؛ از مهارت تا مصلحت
در طول بیش از هفت دهه اخیر، اقتصاد ایران از مراحل گوناگونی عبور کرده است؛ از دوران صنعتی شدن در دهه‌های ۳۰ تا ۵۰ خورشیدی تا دوران تثبیت و بازسازی پس از انقلاب، و سپس عصر خصوصی‌سازی و اقتصاد نیمه‌دولتی. اما در تمام این مسیر، یک مؤلفه ثابت وجود داشته که هنوز هم تعیین‌کننده‌ترین عامل توسعه یا عقب‌ماندگی است: «مدیریت». با وجود تغییر ساختارها و سیاست‌ها، مدیریت در ایران هیچ‌گاه به‌صورت پایدار نهادینه نشد. در بهترین دوران‌ها، به علم و مهارت نزدیک شد؛ و در بدترین دوران‌ها، به مصلحت و ملاحظه تنزل یافت.
ادامه مطلب

اندیشکده خودرو در آستانه برگزاری کارگاه تخصصی نوآورانه برای مدیران ارشد صنعت خودرو

اندیشکده خودرو در آستانه برگزاری کارگاه تخصصی نوآورانه برای مدیران ارشد صنعت خودرو
اندیشکده خودرو به‌زودی میزبان یکی از نخستین کارگاه‌های تخصصی کشور در حوزه پویایی‌شناسی و تفکر سیستمی خواهد بود؛ دوره‌ای که با هدف توانمندسازی مدیران ارشد و تصمیم‌سازان صنعت خودرو ایران طراحی شده است. این کارگاه که با همکاری یکی از دانشگاه‌های برتر کشور و تحت نظارت علمی چهره‌های برجسته حوزه مدیریت و سیستم‌ها برگزار می‌شود، تلاشی است در راستای تقویت نگاه کل‌نگر و نظام‌مند به مسائل پیچیده صنعت خودرو و فراهم ساختن بستری برای تحلیل، مدل‌سازی و تصمیم‌گیری مؤثر در شرایط پویا و چندبُعدی.
ادامه مطلب

هلدینگ کوچ؛ موتور تحول در صنعت خودرو و قطعه‌سازی ترکیه

هلدینگ کوچ؛ موتور تحول در صنعت خودرو و قطعه‌سازی ترکیه
هلدینگ کوچ در سال ۱۹۲۶ توسط «وحبی کوچ» تأسیس شد و از دهه ۱۹۶۰ به‌تدریج از یک مجموعه بازرگانی خانوادگی به بزرگ‌ترین هلدینگ صنعتی ترکیه تبدیل شد. امروز بیش از ۱۰۰ شرکت زیرمجموعه این گروه در صنایع مختلف از جمله انرژی، لوازم خانگی، بانکداری و به‌ویژه خودرو و قطعه‌سازی فعالیت دارند. سهم کوچ از تولید ناخالص داخلی ترکیه حدود ۸ درصد و از صادرات صنعتی کشور نزدیک به ۱۰ درصد برآورد می‌شود؛ عددی که جایگاه این هلدینگ را در اقتصاد ملی ترکیه به‌خوبی نشان می‌دهد.
ادامه مطلب

خداداد فرمانفرماییان؛ معمار نظم اقتصادی نوین ایران

خداداد فرمانفرماییان؛ معمار نظم اقتصادی نوین ایران
در میان نام‌های بزرگ توسعه ایران در قرن بیستم، خداداد فرمانفرماییان جایگاهی ویژه دارد؛ مدیری از تبار اندیشه و انضباط که در بزنگاه‌های حساس، شالوده‌ی نهادی اقتصاد ایران را پی‌ریزی کرد. از سازمان برنامه تا بانک مرکزی، حضور او یادآور نسلی از مدیران است که پیش از هر چیز، به «نظم» و «حسابداری عقلانی» باور داشتند. فرمانفرماییان فارغ‌التحصیل اقتصاد از دانشگاه هاروارد بود و در بازگشت به ایران در دهه ۱۳۳۰، به حلقه‌ی اولیه‌ی برنامه‌ریزان سازمان برنامه پیوست.
ادامه مطلب

میراث عالیخانی و بازگشت به عقلانیت صنعتی

میراث عالیخانی و بازگشت به عقلانیت صنعتی
در تاریخ اقتصاد ایران، کمتر نامی به‌اندازه «علینقی عالیخانی» با مفهوم «عقلانیت صنعتی» گره خورده است. وزیری که در دهه ۱۳۴۰، با نگاهی نظام‌مند و علمی، وزارت اقتصاد را از نهادی اداری به موتور برنامه‌ریزی توسعه بدل کرد. عالیخانی، شاید بیش از هر فرد دیگری، نماد نسلی از تکنوکرات‌ها بود که باور داشتند ایران می‌تواند با تکیه بر علم، مدیریت و شایسته‌سالاری، صنعتی شود ـ نه با دستور و شعار. او …
ادامه مطلب

راه‌رفته ترکیه، راه‌نرفته ایران در زیست‌بوم قطعه‌سازی خودرو

راه‌رفته ترکیه، راه‌نرفته ایران در زیست‌بوم قطعه‌سازی خودرو
صنعت قطعه‌سازی، ستون فقرات صنعت خودرو است؛ جایی که فناوری، کیفیت، هزینه و بهره‌وری به‌طور مستقیم سرنوشت رقابت‌پذیری کشورها را رقم می‌زند. نگاهی به تجربه‌ی ترکیه نشان می‌دهد که این کشور طی سه دهه گذشته مسیر متفاوتی از ایران پیموده و با ترکیب هوشمندانه‌ای از سیاست‌گذاری صنعتی، پیوند با زنجیره جهانی و تربیت بنگاه‌های چابک و صادرات‌محور، توانسته است جایگاه خود را به‌عنوان یکی از بازیگران جدی بازار اروپا تثبیت کند.
ادامه مطلب

تکنوکراسی فراموش‌شده؛ اگر رضا نیازمند امروز بود چه می‌کرد؟

تکنوکراسی فراموش‌شده؛ اگر رضا نیازمند امروز بود چه می‌کرد؟
در میانه‌ی بحث‌های داغ درباره مسیر توسعه ایران، یاد نام مردی زنده می‌شود که از نخستین طراحان صنعتی‌شدن ایران بود؛ دکتر رضا نیازمند، مهندس، مدیر و اندیشمندی که پایه‌گذار سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) و یکی از معماران صنعتی‌سازی دهه ۴۰ شمسی به شمار می‌آید.
ادامه مطلب

از میراث کوروش تا مسیر نو اقتصاد ایران

از میراث کوروش تا مسیر نو اقتصاد ایران
هفتم آبان، روز بزرگداشت کوروش کبیر، یادآور اندیشه‌ای است که در آن حکمرانی با خرد، اعتماد و آینده‌نگری معنا می‌یافت. کوروش نه تنها بنیان‌گذار نخستین دولت منسجم در تاریخ ایران بود، بلکه الگویی از مدیریت انسان‌محور و تاب‌آور را در دشوارترین شرایط تاریخی به‌جا گذاشت. در روزگاری که ایران با بحران‌های سیاسی و اقتصادی روبه‌روست، بازخوانی منش و اندیشه‌ی او بیش از هر زمان دیگری ضروری است. او باور داشت که قدرت پایدار از عدالت و خرد به‌دست می‌آید، نه از فشار و ترس ـ همان نگاهی که امروز در اقتصاد و صنعت نیز باید احیا شود.
ادامه مطلب

اقتصاد ایران در آستانه تصمیم‌های نو؛ از تأمین مالی تا تاب‌آوری صنعتی

اقتصاد ایران در آستانه تصمیم‌های نو؛ از تأمین مالی تا تاب‌آوری صنعتی
اقتصاد ایران در نقطه‌ای قرار گرفته است که هر تصمیم کوچک در سطح بنگاه‌ها می‌تواند پیامدهای بزرگی در سطح ملی داشته باشد. با فعال شدن «مکانیسم ماشه» و تشدید فشارهای بین‌المللی، بخش تولید و صنعت کشور به‌ویژه صنعت خودرو، بیش از هر زمان دیگر نیازمند بازآرایی ذهنی و ساختاری است. بسیاری از بنگاه‌های اقتصادی در سال‌های اخیر، تلاش کردند با چابکی و مدیریت هزینه‌ها از بحران عبور کنند؛ اما تجربه جهانی نشان می‌دهد که «چابکی» بدون «تاب‌آوری» نمی‌تواند راه‌حل پایدار باشد.
ادامه مطلب

تاب‌آوری خودروسازی پس از ماشه؛ قلبی با دو ریتم: ماراتن و سرعت

تاب‌آوری خودروسازی پس از ماشه؛ قلبی با دو ریتم: ماراتن و سرعت
این نوشتار که از آسیب‌شناسی تا ارائه راه‌حل‌های کاربردی را در بر می‌گیرد، به این پرسش بنیادین می‌پردازد که کدام ابعاد تاب‌آوری باید در کانون توجه و اولویت‌بندی راهبردی برای تقویت ظرفیت‌های سازمانی قرار گیرند؟  از آنجا که نقطه آغازین تقویت تاب‌آوری برای هر سازمان بر اساس زمینه فعالیت و موقعیت آن متفاوت است، این فرآیند طبیعتی چندوجهی دارد. از این رو، نوشتار حاضر چارچوبی علمی و کاربردی برای معماری نوین تاب‌آوری ملی خودروسازی پیشنهاد می‌کند تا زمینه را برای گفتمان‌های سازنده و سیاست‌گذاری‌های مؤثر همه ذینفعان در این خصوص فراهم آورد.
ادامه مطلب