یادداشتی بر سخنان دکتر محمدمهدی بهکیش در نخستین نشست نخبگانی واردات خودرو
در نخستین نشست نخبگانی اندیشکده خودرو و گروه رسانهای دنیای اقتصاد، دکتر محمدمهدی بهکیش با نگاهی کلانمحور، تصویری شفاف اما نگرانکننده از وضعیت اقتصاد ایران و اثرات مستقیم آن بر صنعت خودرو و واردات ارائه کرد. او هشدار داد که صنایع بزرگ ارزآور کشور ـ بهویژه فولاد و پتروشیمی ـ که ستون اصلی تأمین ارز برای تولید و واردات محسوب میشوند، با کاهش جدی ظرفیت روبهرو شدهاند؛ برخی واحدهای فولادی اکنون تنها با نیمی از ظرفیت فعالاند و در صورت تداوم شرایط، این رقم میتواند تا پایان سال به حدود ۳۰ درصد سقوط کند. چنین افتی بهطور مستقیم توان تولید صنعتی کشور و بهویژه دسترسی به ارز برای تنظیم بازار خودرو را تضعیف خواهد کرد.
او در ادامه به یکی از گرههای بنیادین اقتصاد ایران اشاره کرد: قفلشدن صنعت انرژی. بهکیش توضیح داد که فقدان سرمایه و فناوری مناسب باعث شده پروژههای بزرگ گاز و انرژی سالها از بهرهبرداری فاصله داشته باشند و حتی طرحهای موجود نیز برای بهثمر رسیدن حداقل پنج سال نیاز به زمان دارند. این وضعیت نهتنها ظرفیت تولید را محدود کرده، بلکه مسیر توسعه صنایع پاییندستی، از جمله خودروسازی، را نیز با مانع جدی مواجه ساخته است.
دکتر بهکیش محور سوم سخنان خود را به تحریمها و انزوای تجاری اختصاص داد؛ عواملی که به گفته او مهمترین مانع توسعه صنعتی کشور هستند. او با صراحت گفت: بدون بهبود روابط خارجی و رفع تحریمها، نه سرمایهگذاری خارجی ممکن است، نه انتقال فناوری رخ میدهد و نه میتوان انتظار داشت بازار خودرو به سمت رقابت و کیفیت حرکت کند. حتی چین و روسیه نیز به علت فشار تحریمهای ثانویه، ریسک سرمایهگذاری در ایران را نمیپذیرند و این موضوع نشان میدهد که راه اصلاح، درونمرزی و جزیرهای نیست.
بخش مهمی از یادداشت دکتر بهکیش، نقد تاریخی اقتصاد ایران بود. وی تاکید کرد ایران طی دههها با تکیه بیشازحد بر صنعتیسازی و غفلت از تجارت، مسیر طبیعی رشد را از دست داده است؛ در حالی که تجربه جهانی ثابت کرده هیچ صنعتی بدون تجارت آزاد و رقابتی توسعه نمییابد و رشد اقتصادی جهان همواره در کنار گسترش تجارت رخ داده است. او هشدار داد که با احتمال کاهش صادرات نفت و کاهش درآمدهای ارزی، این پرسش حیاتی بیش از پیش مطرح میشود: ارز مورد نیاز صنایع کشور قرار است از کجا تأمین شود؟
در پایان، او نسخهای عملی برای آغاز اصلاح ساختاری ارائه کرد. ایجاد نوار ۵۰ کیلومتری مناطق آزاد واقعی در مرزها بهعنوان محرک تجارت منطقهای، یکپارچهسازی بودجه، فعالسازی ظرفیتهای ترانزیتی و آغاز مذاکره برای رفع تحریمها از جمله راهکارهایی بود که وی برای آغاز تغییر پیشنهاد کرد. به باور دکتر بهکیش، اگر اصلاحات ـ even از چند نقطه کوچک و قابلاجرا ـ آغاز شود، مسیر اقتصاد کشور قابل تغییر است و تنها در چنین شرایطی میتوان به شکلگیری رقابت واقعی در صنایعی مانند خودرو امید داشت.
وبسایت | اینستاگرام | واتساَپ | تلگرام | آپارات | یوتیوب | احمد فرهادی
