توسعه اتفاقی نیست برنامهای است برای آینده بر اساس شناخت گذشته؛ بنابراین هر چه شناخت خود را بیشتر کنیم؛ آینده را بهتر ساماندهی خواهیم کرد. در گذشته خودروسازی ایران موضوعات است که روایت آنها میتواند به شناخت بیشتر کمک نماید.
پیش از انقلاب بازار خودرو رقابتیتر و واردات آزاد بود. ایرانیها از روابط سیاسی بازتر و قدرت خرید بالاتری بهرهمند بودند. این شرایط باعث شد که جنرال موتورز به سرمایهگذاری در ایران و تاسیس اولین خطوط تولید پیشرفته خارج از آمریکا تشویق شود. بعدها در دهه 40 بود که انگلیسیها به ایران آمدند. کارخانه صنعتی ایران ناسیونال (ایران خودرو) تحت لیسانس کمپانی تالبوت از زیرمجموعههای روتس انگلیس در سال ۱۳۴۱ توسط برادران خیامی تاسیس شد. البته پیش از این نیز ایرانیان مشغول تولید نخستین محصولات شرکت فیات ایران بودند. سایپا نیز در سال ۱۳۴۴ تاسیس شد. اولین خودرویی که در سایپا تولید شد، ژیان بود که با مشارکت سیتروئن فرانسه تولید میشد. رشد صنعت خودرو در پیش از انقلاب پیش از هر چیز مرهون تعاملات و ارتباطات بینالمللی بود.
انقلاب که آمد؛ تعاملات از دست رفت! جنگ که آغاز شد؛ صنعت خودرو در محاق قرار گرفت و عملاً به تعطیلی کشانده شد. با پایان جنگ؛ اندکی فضا بهتر شد؛ از یک سو «پیکان» بود که توانست ققنوسوار، صنعت خودروسازی ایران را نجات دهد و از سوی دیگر «پراید» این مسافر نورسیده کرهای؛ که فرزند تعاملات بینالمللی بود. صنعت خودرو میکوشید از توان داخلی استفاده کند؛ میکوشید حلقه ارتباطات بینالمللیاش را تقویت نماید و این چنین بود که اوضاع رو به بهبود گذاشت. اواخر دهه 80 و اوایل دهه 90 شاهد پر رونقترین دوران خودروسازی ایران هستیم. واردات خودرو به ایران آغاز شد و فرانسویها، چینیها و ژاپنیها یکی پس از دیگری به ایران آمدند. صنعت خودروسازی ایران نیز به همان نسبت رونق گرفت، رقابت میان خودروسازان ایرانی و خارجی شکل گرفت و در آخر باعث پیشرفت صنعت خودروسازی ایران شد. اما این وضعیت ادامهدار نبود و نوسانات نرخ ارز در سال ۹۷ صنعت خودروسازی ایران را به وضعیت زیاندهی کشاند.
از آن سال به بعد اعمال تحریمها؛ قطع همکاریهای بینالمللی؛ گسترش سایه سیاست بر پیکرهای خودروسازی دولتی؛ دخالت سایر نهادها در حریم داخلی شرکتها؛ قیمتگذاری دستوری؛ بیتوجهای به سرمایههای انسانی و ... عواملی بود که خودرو را با شتاب بیشتری به سرازیری برد!
امروزه این صنعت در گردابی از مشکلات فرو غلتیده است! اما با تمام این مصائب هنوز چیزهایی است که بتوان بدان دلخوش بود. یکی از مهمترین آنها مهندسان و متخصصان جوان هستند، کسانی که مایلند با داشتههای صنعت خودرو آشنا شوند؛ «اندیشکده خودرو» این فرصت را به بهانه بزرگداشت روز مهندس فراهم کرده است تا دانشجویان به مراکز خودروسازی بروند و از نزدیک با توانمندیهای آن آشنا شوند. تا ببینند و بدانند که خودروسازی چه در چنته دارد؟
وبسایت | اینستاگرام | واتساَپ | تلگرام | آپارات | یوتیوب | احمد فرهادی