مشکل «سوخت» فقط قیمت نیست!

تامین سوخت خودروها اعم از «بنزین» و یا «گازوییل» این روزها به مشکلی بزرگ سه وجهی تبدیل شده است؛

• افزایش مصرف
• افزایش قیمت
• افزایش فشار تورمی بر مردم

بر اساس گزارش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، مصرف روزانه بنزین به حدود 112 میلیون لیتر رسیده که افزایشی چشمگیر بیش از 40 درصد نسبت به سال 1399 را نشان می‌دهد. این میزان مصرف بخش عمده‌ای (85 درصد) از سوخت مورد نیاز حمل‌ونقل سبک کشور را تشکیل می‌دهد. در مقابل، توان تولید بنزین در کشور با محدودیت‌هایی مواجه است. اگرچه ظرفیت اسمی تولید پالایشگاه‌های کشور حدود 110 میلیون لیتر در روز است، اما در عمل تنها بین 98 تا 104 میلیون لیتر در روز تولید می‌شود. این امر منجر به شکافی عمیقی بین عرضه و تقاضای روزانه بنزین شده است. این ناترازی بین تولید و مصرف بنزین، چالش‌های متعددی را برای کشور ایجاد کرده است. از جمله این مشکلات می‌توان به افزایش واردات، فشار بر منابع ارزی، آلودگی هوا ناشی از مصرف بالا؛ کمبود سوخت در برخی مناطق؛ ناتوانی در تولید و عرضه بنزین سوپر و... اشاره کرد.

«بنزین» نه فقط قیمت!
بحث بر سر قیمت بنزین به ویژه پس اظهار نظر مسعود پزشکیان بالا گرفته است؛ او در موضع گیری غیرمنتظره گفت: «هیچ منطقی وجود ندارد که بنزین را با دلار آزاد بخریم و با سوبسید به مردم بفروشیم»؛ اظهاراتی که شائبه افزایش قیمت سوخت را در پی داشته است. اما قیمت بنزین تنها یک بعد مسئله‌ای است که البته باید حل شود؛ اما داستان بنزین یک بعد مهم دیگر هم دارد و آن بحث کیفیت بنزین است؛ اگر قرار است قیمت بنزین با نرخ ارز آزاد و مطابق با نرخ‌های جهانی محاسبه شود؛ کیفیت بنزین هم باید در سطح استانداردهای جهانی باشد. امروز حدود سه ماه است که در پمپ بنزین‌های مشکل تامین بنزین سوپر وجود دارد. این در حالی است که شرکت پخش فرآورده‌های نفتی در این زمینه شفاف سازی خاصی نکرده است و یافتن بنزین سوپر در جایگاه‌ها به یک مشکل جدی تبدیل شده است. بررسی دلایل عدم عرضه بنزین سوپر نشان می‌دهد که بر خلاف ادعای وزارت نفت، بنزینی که در جایگاه‌ها عرضه می‌شود، کیفیت یورو4 را هم ندارد و بسیاری از خودروها به خصوص خودروهای توربو مجبور هستند که برای مراقب از خودروی خود از اکتان استفاده کنند.
مضرات نزدن بنزین سوپر در خودروهای جدید سواری و گازوئیل یورو 5 در خودروهای تجاری به ویژه موتورهای توربوشارژ با ضریب تراکم بالا، می‌تواند جبران‌ناپذیر باشد. این گونه موتورها برای آنکه عملکرد عادی و متعادل داشته باشند، نیاز به سوخت باکیفیت دارند و اگر این سوخت به موتورهای تراکم بالا یا توربوشارژ نرسد، در ابتدا مشکلات جزئی مثل ریپ و لرزش شروع می‌شود اما در صورت تداوم، عیوب جدی مثل شکستن رینگ و پیستون و خراب شدن اساسی موتور منجر خواهد شد. با مراجعه به تعمیرگاه‌ها متوجه می‌شویم که تعداد زیادی از خودروهای جدید اعم از سواری و تجاری؛ با هزینه‌های بالا هم اکنون در نوبت تعمیرات قرار دارند.
واقعیت این است که نمی‌توان «قیمت سوخت» را بر مبنای قیمت جهانی اعلام کرد اما «کیفیت سوخت» را در سطح فعلی دید! برای حل مسئله سوخت در کشور؛ نباید فقط به اصلاح قیمت سوخت اکتفاء کرد؛ مسئله سوخت در ایران ابعاد بسیاری دارد از بعد کیفیت سوخت تا صنعتی که خودروهای مصرف کننده آن را تولید می‌کند و یا شرکت‌هایی که در  عرصه واردات خودرو فعالند و در نهایت مردمی که دیگر توان تحمل شوک گرانی بنزین را ندارند.

وب‌سایت  |  اینستاگرام  |  واتس‌اَپ  |  تلگرام  |  آپارات  |  یوتیوب  |  احمد فرهادی

احمد فرهادی: ۰۳/۰۶/۱۸